ΣΠΑΝΕ ΤΙΣ ΠΡΟΘΕΣΜΙΑΚΕΣ ΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ
Εκτός ελέγχου βρίσκεται πλέον η κατάσταση της εγχώριας αποταμιευτικής βάσης, καθώς οι εκροές καταθέσεων από τις τράπεζες συνεχίζονται με αμείωτη ένταση.
«Ολοκληρώνεται μια ακόμη δύσκολη εβδομάδα για το πιστωτικό σύστημα» ανέφερε χθες, έμπειρος τραπεζίτης, αφού τα τελευταία 24ωρα παρατηρήθηκε για άλλη μια φορά εκνευρισμός στις τάξεις των αποταμιευτών και μαζικές αναλήψεις μετρητών.
Μάλιστα, στα τραπεζικά ιδρύματα ο προβληματισμός εκτοξεύτηκε στο κόκκινο, καθώς ολοένα και συχνότερα το τελευταίο διάστημα, πελάτες-πυλώνες του συστήματος, όπως οι μεγάλοι οργανισμοί του Δημοσίου, δεν ανανεώνουν τις προθεσμιακές καταθέσεις τους. Η πίεση από την έλλειψη ρευστότητας είναι πλέον τέτοια που οδηγεί και οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα να «σπάνε» τις προθεσμιακές τους για να καλύψουν τρέχουσες ανάγκες.
Ενδιαφέρον έχει και το γεγονός ότι οι Έλληνες καταθέτες αναζητούν το τελευταίο διάστημα τρόπους να μεταφέρουν μέρος των καταθέσεών τους στην Κύπρο, είτε ανοίγοντας απευθείας λογαριασμούς στη Μεγαλόνησο είτε μέσω των θυγατρικών των ελληνικών τραπεζών που δραστηριοποιούνται στο νησί.
Την ίδια στιγμή που τα όποια μέτρα ανάσχεσης της τάσης από πλευράς των τραπεζών, κυρίως η αύξηση των προσφερόμενων επιτοκίων, έχουν ουσιαστικά πέσει στο κενό και το μόνο που κάνουν είναι να επιβαρύνουν τα τραπεζικά ιδρύματα, σε μια περίοδο μειωμένων εσόδων λόγω της συρρίκνωσης των τραπεζικών εργασιών, με σημαντικά έξοδα τόκων. Από την αρχή του χρόνου η διαρροή για τις τράπεζες διαμορφώνεται κατά μέσο όρο σε 3-4 δις ευρώ μηνιαίως, με το μεγαλύτερο μέρος των απωλειών να καταγράφεται από τους ιδιώτες αποταμιευτές.
Ενδεικτικό της έντασης του φαινομένου είναι το γεγονός, ότι οι όποιες προσπάθειες ανάσχεσης της τάσης από πλευράς τραπεζών έχουν πέσει στο κενό. Ήδη τα πιστωτικά ιδρύματα απαντούν με επανειλημμένες αυξήσεις επιτοκίων κυρίως στις προθεσμιακές καταθέσεις, με στόχο να περιορίσουν τη μείωση που παρατηρείται και με συντηρητικούς υπολογισμούς θα φτάσει στο σύνολο της φετινής χρονιάς τα 20 δις ευρώ, ενώ για τη διετία 2010-2011 η στάθμη της εγχώριας δεξαμενής καταθέσεων θα έχει υποχωρήσει κατά 50 και πλέον δις. ευρώ.
Σε μια προσπάθεια να ελεγχθεί η κατάσταση, κλιμάκια τραπεζών πραγματοποιούν τις τελευταίες εβδομάδες περιοδείες σε όλη την Ελλάδα και ενημερώνουν τον κόσμο για το μέγεθος του προβλήματος και τις προοπτικές επίλυσης του.
Στα 9,4 δις ευρώ οι απώλειες το α’ τρίμηνο
Μέχρι και το τέλος Μαρτίου, οι εκροές από την αρχή του χρόνου διαμορφώνονταν στα 9,4 δις ευρώ. Αναλυτικότερα, τον Ιανουάριο οι καταθέσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων μειώθηκαν κατά 3,7 δις ευρώ, τον Φεβρουάριο κατά 2,4 δις ευρώ και τον Μάρτιο κατά 3,3 δις ευρώ. Κατά την υπό εξέταση περίοδο, την υψηλότερη πτώση εμφάνισαν οι λογαριασμοί ταμιευτηρίου, τα υπόλοιπα των οποίων μειώθηκαν στο α’ τρίμηνο του 2011 κατά 4,48 δις ευρώ, έναντι μείωσης 2,3 δις ευρώ για τις επιχειρήσεις.
Στο κόκκινο η ανησυχία των τραπεζών
Η ανησυχία στους κόλπους των τραπεζών εντείνεται, καθώς η δυνατότητα να καλύψουν μέρος των απωλειών από τις καταθέσεις, μέσω του νέου πακέτου κρατικών εγγυήσεων ύψους 30 δις ευρώ, το οποίο είναι έτοιμο προς χρήση, δεν θα είναι τελικά τόσο εύκολη διαδικασία. Η τρόικα, κατά τους τελευταίους ελέγχους στις τράπεζες, διαπίστωσε ότι τα προσχέδια που έχουν κατατεθεί αναφορικά με τους τρόπους άντλησης ρευστότητας και επιστροφής μέρους των χρηματοδοτήσεων στην ΕΚΤ είναι έωλα και, ως εκ τούτου, η πρόσβαση στις εγγυήσεις των 30 δις ευρώ είναι επισφαλής.
Την ίδια στιγμή, ο προβληματισμός στο πιστωτικό σύστημα εντείνεται και από το γεγονός ότι πλέον οι δημόσιες τοποθετήσεις στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, πολιτικοί και οικονομολόγοι μιλούν για το ενδεχόμενο στάσης πληρωμών σε περίπτωση που δεν εκταμιευτεί η 5η δόση του δανείου από την τρόικα.
Όπως εξηγούν κύκλοι της αγοράς, είναι λογικό ένα κομμάτι του αποταμιευτικού κοινού, που δεν έχει τις κατάλληλες οικονομικές γνώσεις και μπορεί να λαμβάνει λανθασμένη πληροφόρηση για τις εξελίξεις, να φοβηθεί και να «σηκώσει» τα χρήματά του προλαβαίνοντας την υποτιθέμενη επιστροφή στη δραχμή.
Οι ίδιοι σημειώνουν ότι χρειάζεται ψυχραιμία, ώστε να μην προκαλούνται υπερβολικές και βεβιασμένες κινήσεις από τους καταθέτες.