ΕΡΕΥΝΑ: Η μεγάλη μάχη για τα χρυσοφόρα σκουπίδια

Ποιες εταιρείες θα κονταροχτυπηθούν για το 1,5 δις ευρώ που αναμένεται να αποφέρουν τα τέσσερα εργοστάσια διαχείρισης απορριμμάτων

Παρόλο που οι κοινοπραξίες που θα κονταροχτυπηθούν για τα έργα θα σχηματοποιηθούν το επόμενο διάστημα, εφόσον καθοριστούν όλες οι τεχνικές λεπτομέρειες και αποσαφηνιστούν οι όροι του διαγωνισμού (π.χ. εάν θα γίνει ένας ή περισσότεροι διαγωνισμοί), πρέπει να θεωρείται βέβαιο το ενδιαφέρον των δύο γαλλικών κολοσσών διαχείρισης απορριμμάτων και νερού, της Veolia και της Suez, με τους Έλληνες συμμάχους τους, τη Marfin του ομίλου Βγενόπουλου και την ΙΝΤΡΑΚΑΤ του ομίλου Κόκκαλη. Στον διαγωνισμό προβλέπεται επίσης να συμμετάσχουν η ΔΕΗ με την ισπανική Urbaser, η εταιρεία Ηλέκτωρ,
επιχειρηματικών συμφερόντων του ομίλου Μπόμπολα, ο όμιλος Κοπελούζου και η εταιρεία Μεσόγειος στην οποία συμμετέχουν η Eurobank και ο όμιλος Λασκαρίδη, πιθανότατα σε συμμαχία με διεθνή παίκτη. Πιθανή θεωρείται επίσης η εμφάνιση του ομίλου ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ που ελέγχεται μετοχικά από τους επιχειρηματίες κυρίους Νίκο Κάμπα και Γιώργο Περιστέρη.
    Τη χρυσοφόρα μπίζνα των σκουπιδιών, με διεκδικητές την αφρόκρεμα ελληνικών και πολυεθνικών ομίλων κινητοποιεί η πρόσκληση ενδιαφέροντος της κυβέρνησης για τα τέσσερα εργοστάσια διαχείρισης απορριμμάτων, τα οποία αναμένεται να αποφέρουν στους εργολάβους έσοδα που εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν το 1,5 δις ευρώ την επόμενη εικοσαετία.
    Το ποιοι τελικά θα προσέλθουν στη μητέρα των μαχών για τα σκουπίδια πάντως θα εξαρτηθεί από τις εγγυήσεις που θα δοθούν από το Δημόσιο ώστε να διασφαλιστούν το ρίσκο και οι πληρωμές των εργολάβων από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά και από την ανταπόκριση των τραπεζών, που όμως προβλέπεται πενιχρή με δεδομένη την οικονομική ρευστότητα και την αδυναμία που εμφανίζουν στη χρηματοδότηση αντίστοιχων πρότζεκτ.
    Πληροφορίες αναφέρουν ότι πιέσεις για να δρομολογηθούν τα «αραχνιασμένα» έργα για τα σκουπίδια ασκήθηκαν έντονα το προηγούμενο διάστημα και από το πρωθυπουργικό γραφείο, καθώς το φιάσκο της Κερατέας καθυστέρησε επί μήνες την υλοποίηση του περιφερειακού σχεδιασμού, στον οποίο περιλαμβάνονται οι τέσσερις εγκαταστάσεις απορριμμάτων.
    Τα εργοστάσια ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων σε Φυλή, Άνω Λιόσια, Γραμματικό και Κερατέα, τα οποία θα επεξεργαστούν 1.350.000 τόνους απορριμμάτων του Λεκανοπεδίου, μαζί με τα άλλα δύο ωριμότερα έργα στη Μαυροράχη και τον Άγιο Αντώνιο στη Θεσσαλονίκη, που θα διαχειριστούν 700.000 τόνους, ανοίγουν την επιχειρηματική βεντάλια στις μεγάλες μπίζνες των απορριμμάτων, κινητοποιώντας άμεσες επενδύσεις εγχώριων και πολυεθνικών ομίλων συνολικού ύψους περίπου 700 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για περισσότερα από 430 εκατ. ευρώ – ο εκτιμώμενος προϋπολογισμός για τις εγκαταστάσεις σκουπιδιών της Αττικής – και περίπου 250 εκατ. ευρώ, όπως έχει υπολογιστεί το κόστος των αντίστοιχων μονάδων στη Θεσσαλονίκη, οι οποίες πρόκειται να κατασκευαστούν με το μοντέλο των ΣΔΙΤ.

Βάζουν στο παιχνίδι την ΕτΕn
    Η κυβέρνηση, έχοντας να διαχειριστεί το «αγκάθι» με τους αυτοκινητόδρομους, για τους οποίους οι τράπεζες έχουν σταματήσει τη χρηματοδότηση εδώ και μήνες, ετοιμάζεται να βάλει στο παιχνίδι την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για τα έργα των απορριμμάτων, γεγονός που ερμηνεύεται από επιχειρηματικούς κύκλους ως ένα θετικό βήμα, αφού, όπως επισημαίνουν, «μια εμπορική τράπεζα δύσκολα θα χρηματοδοτήσει ένα τέτοιο έργο». Συνολικά οι εργολάβοι που καλούνται να συνδράμουν την κυβέρνηση με την τεχνογνωσία και τον «οβολό» τους θα επεξεργαστούν πάνω από δύο εκατομμύρια τόνους απορριμμάτων που εκτιμάται – ανάλογα με την τεχνολογία που θα χρησιμοποιηθεί – ότι πολλαπλασιάζει τα δημοτικά τέλη, αν και επιχειρηματίες του χώρου αναφέρουν ότι το κόστος ανά τόνο θα είναι κάτω από τα 100 ευρώ, από 40-50 ευρώ όπου είναι σήμερα. Τα πάντα όμως θα εξαρτηθούν από τις προτεινόμενες τεχνολογίες, καθώς επιστημονικές αναλύσεις ανεβάζουν το κόστος και πάνω από τα 100 ευρώ. Δεδομένου ότι ο διαγωνισμός θα διεξαχθεί σε μια ιδιαίτερα δύσκολη συγκυρία για τη χώρα, η αρμόδια διυπουργική επιτροπή που κατάρτισε το σχέδιο της προκαταρκτικής προκήρυξης του έργου σχεδιάζει να ξεπεράσει τον σκόπελο της χρηματοδότησης, προβλέποντας ότι το Δημόσιο θα εγγυηθεί την αποπληρωμή της επένδυσης προς τον ανάδοχο. Υπολογίζεται ότι οι εργολάβοι θα εισπράξουν από τη διαχείριση των απορριμμάτων τα επόμενα 20-25 χρόνια μόνο από την Αττική περίπου 1 έως 1,5 δις ευρώ, ποσό που σύμφωνα με επιχειρηματίες του κλάδου θα είναι μεγαλύτερο, καθώς στον τζίρο θα πρέπει να προστεθούν και τα έσοδα από την πώληση των υλικών που θα ανακυκλώνονται. Επειδή όμως τα χρήματα αυτά θα βγουν από τα ταμεία των όχι και τόσο αξιόπιστων ΟΤΑ, η κυβέρνηση εγγυάται ότι οι ανάδοχοι θα πληρωθούν για το έργο τους, υποσχόμενη την πιστή τήρηση των υποχρεώσεων των δήμων. «Οι εγγυήσεις είναι κομβικό σημείο ώστε να διασφαλιστεί ότι οι ανάδοχοι θα πάρουν πίσω τα χρήματα που θα επενδύσουν και θα έχουν ένα λογικό όφελος», αναφέρει ο κ. Θανάσης Κατρής, επικεφαλής της εταιρείας Ηλέκτωρ, σημειώνοντας όμως ότι «το ρίσκο για τα έργα αυτά είναι πολύ μεγάλο: από το να χρεοκοπήσει η χώρα μέχρι φαινόμενα Κερατέας και νέες προσφυγές». Διατυπώνει μάλιστα την άποψη ότι το μπάτζετ των εργοστασίων (430 εκατ. ευρώ) είναι πολύ μικρό όταν για την ενεργειακή αξιοποίηση του παραγόμενου υλικού (RDF, SRF) θα χρειαστεί να κατασκευαστούν νέες μονάδες από τους επενδυτές για να μπορούν να κάψουν το δευτερογενές καύσιμο, ανεβάζοντας το κόστος ακόμη και στα 700 εκατ. ευρώ.
    Πάντως, οι καλά γνωρίζοντες επισημαίνουν ότι είτε πρόκειται για μαζική καύση απορριμμάτων (σύμμικτων σκουπιδιών) είτε για προεπεξεργασία με την παραγωγή δευτερογενούς καυσίμου, η τεχνολογία είναι η ίδια και με τις ίδιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις και πρόκειται για καύση. Η διαφορά είναι ότι το κόστος στη δεύτερη περίπτωση είναι μεγαλύτερο, καθώς απαιτείται και δεύτερη εγκατάσταση για να κάψει το παραγόμενο υλικό.

1.350.000 τόνους απορριμμάτων του Λεκανοπεδίου θα επεξεργαστούν τα εργοστάσια ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων σε Φυλή, Άνω Λιόσια, Γραμματικό και Κερατέα
700.000 τόνους σκουπιδιών θα διαχειριστούν τα εργοστάσια στη Μαυροράχη και τον Άγιο Αντώνιο στη Θεσσαλονίκη

ΠΟΙΟΙ ΤΕΛΙΚΑ ΘΑ ΠΡΟΣΕΛΘΟΥΝ ΣΤΟΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ ΘΑ ΕΞΑΡΤΗΘΕΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΔΟΘΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΩΣΤΕ ΝΑ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΤΟΥΝ ΤΟ ΡΙΣΚΟ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΗΡΩΜΕΣ ΤΩΝ ΕΡΓΟΛΑΒΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ, ΠΟΥ ΟΜΩΣ ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ ΠΕΝΙXΡΗ ΜΕ ΔΕΔΟΜΕΝΗ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΠΟΥ ΕΜΦΑΝΙΖΟΥΝ ΣΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΩΝ ΠΡΟΤΖΕΚΤ