Σε 4 στάδια βγαίνουν στο σφυρί
οι εταιρείες του Δημοσίου
Σε τεχνικό επίπεδο, το συνολικό πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων για την είσπραξη των 50 δις. θα υλοποιηθεί σε τέσσερα στάδια – κατηγορίες. Στο υπουργείο Οικονομικών εργάζονται πυρετωδώς για την κατάρτιση του σχετικού προγράμματος, που θα περιλαμβάνει τις ταυτόχρονες δράσεις στα δύο σκέλη του, από φέτος και μέχρι και το 2015,
το οποίο πρέπει να είναι έτοιμο στο τέλος Μαρτίου, αλλά θα είναι αναλυτικό μόνο για το τρέχον έτος.
Το 2011, θα προωθηθούν οι ήδη γνωστές αποκρατικοποιήσεις, για τις οποίες ενδιαφέρονται ήδη πολλοί ελληνικοί και διεθνείς επιχειρηματικοί κολοσσοί. Έτσι, για το 49% της ΤΡΑΙΝΟΣΕ είναι ήδη έντονο το ενδιαφέρον των κρατικών οργανισμών σιδηροδρόμων της Γαλλίας, της Γερμανίας και τουλάχιστον μιας ακόμα χώρας της κεντρικής Ευρώπης. Για την είσοδο στρατηγικού επενδυτή στα ΕΛΤΑ ενδιαφέρονται ελληνικοί, αλλά και ένας ιταλικός όμιλος, που δραστηριοποιούνται στην αντίστοιχη αγορά. Για την πλήρη αποκρατικοποίηση του Καζίνο της Πάρνηθας ενδιαφέρεται διακαώς ο Γ. Μπόμπολας, που ήδη κατέχει το 51% μέσω της Athens Resort Casino και έχει δικαίωμα πρώτης προτίμησης, αλλά ενδέχεται να υπάρξουν κι άλλοι ενδιαφερόμενοι. Για τη ΛΑΡΚΟ, ήδη έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον οι Γ. Μπόμπολας και Ευ. Μυτιληναίος με αυτόνομες υποψηφιότητες, αλλά και χωρίς να αποκλείεται το ενδεχόμενο να συνασπιστούν, καθώς υπάρχουν και τουλάχιστον τρεις ακόμη ισχυροί διεθνείς όμιλοι – ανταγωνιστές, όπως και άλλα μικρότερα εγχώρια σχήματα.
Υπάρχουν επίσης η αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ, με τον όμιλο Λάτση, που ήδη συμμετέχει στην εταιρεία, μέσω των ΕΛΠΕ και την κοινοπραξία Βαρδινογιάννη – Μυτιληναίου να έχει εισβάλει στην αγορά φυσικού αερίου τα τελευταία δύο χρόνια, τα κρατικά λαχεία και η επέκταση της σύμβασης διαχείρισης του Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, η οποία θα γίνει με πρώτο συνομιλητή, φυσικά, την γερμανική Hochtieff και όπου το δημόσιο θα ζητήσει επέκταση 10-30 ετών. Υπάρχουν όμως κι άλλοι ενδιαφερόμενοι να μπουν ως μέτοχοι στον ΔΑΑ, με πρώτο ένα fund από την Αυστραλία. Πάντως, η λογική εξέλιξη θα οδηγήσει σύντομα στην είσοδο του ΔΑΑ στο Χρηματιστήριο.
Επίσης, στο σχέδιο θα αναφέρεται, η μεθοδολογία για τις συμβάσεις παραχώρησης σε λιμάνια, αεροδρόμια και αυτοκινητοδρόμους. Σε ειδικό κεφάλαιο θα υπάρχει αναφορά για την εκχώρηση των δικαιωμάτων, που έχει το δημόσιο και θα παραχωρήσει σε ιδιώτες, μέσω μακροχρόνιων συμβάσεων.
Τα τέσσερα στάδια – κατηγορίες του σχεδίου αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης ακίνητης περιουσίας είναι τα ακόλουθα:
1. Το πρώτο πακέτο περιλαμβάνει την αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ, την επέκταση της σύμβασης για το «Ελευθέριος Βενιζέλος» και τα κρατικά Λαχεία, όπου θα υπάρξει μετοχοποίηση και είσοδος στρατηγικού επενδυτή και θα αφορά το Εθνικό και Λαϊκό Λαχείο και το Ξυστό, με τον όμιλο Κόκκαλη αυτονόητα ενδιαφερόμενο. Στόχος της κυβέρνησης είναι η είσπραξη περίπου 2 δις ευρώ.
2. Θα ακολουθήσει η πώληση κερδοφόρων επιχειρήσεων, όπου το ελληνικό δημόσιο έχει την πλειοψηφία ή και τη μειοψηφία των μετοχών.
Σ’ αυτή την κατηγορία ανήκουν τα καζίνο της Πάρνηθας, τα ΕΛΤΑ, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ και τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα. Για τα τελευταία, πηγές της αγοράς προεξοφλούν το ενδιαφέρον μιας ισραηλινής και μιας αμερικανικής εταιρείας.
Σε δεύτερο στάδιο θα ακολουθήσουν τα μεγάλα φιλέτα ΔΕΗ, ΕΛΠΕ, ΟΤΕ, ΟΠΑΠ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ. Λόγω του εθνικού χαρακτήρα των οργανισμών αυτών και των ειδικών χειρισμών που απαιτούνται, οι τελικέ αποφάσεις για το τι, πότε, πόσο και πώς θα οδηγηθεί σε αποκρατικοποίηση, θα ληφθούν αποκλειστικά από τον πρωθυπουργό.
Αν και είναι πρόωρη η αναφορά προθέσεων, οι πληροφορίες αναφέρουν: Για τον ΟΠΑΠ, η κυβέρνηση σκοπεύει να εκχωρήσει το σύνολο της σημερινής συμμετοχής της, που φτάνει το 33,4%. Ενδιαφερόμενοι, η μισή επιχειρηματική Ελλάδα, με πρώτο τον όμιλο Κόκκαλη.
Η Deutsche Telekom επιθυμεί την πλήρη κυριότητα του ΟΤΕ. Η τρέχουσα αποτίμηση της εταιρείας, αν το Δημόσιο κάνει χρήση της συμφωνίας μετοχών και ασκήσει το δικαίωμα πώλησης μπορεί να αποφέρει έσοδα μεταξύ 800 και 850 εκατ. ευρώ.
Για τη ΔΕΗ έχει αποφασιστεί η πώληση του 17% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας και η διατήρηση του στρατηγικού ελέγχου, καθώς το δημόσιο θα εξακολουθεί να ελέγχει το 34% της επιχείρησης. Το ερώτημα είναι, αν αυτό θα γίνει μέσω εισόδου επενδυτή ή μέσω Χρηματιστηρίου. Για τα ΕΛΠΕ αναμένονται σκληρές διαπραγματεύσεις με τον ήδη μεγαλομέτοχο όμιλο Λάτση.
Για τις ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, δεδομένο είναι το ενδιαφέρον ξένων και ελληνικών ομίλων, με τις γαλλικές Suez Enviroment και Veolia να συμμαχούν με τους Γ. Μπόμπολα και Α. Βγενόπουλο αντίστοιχα και την Ισπανική Aqualia με την ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ των Περιστέρη – Κάμπα.
3. Για τα λιμάνια, τα αεροδρόμια και τους αυτοκινητόδρομους σχεδιάζονται συμβάσεις παραχώρησης, μέσω δυο κατευθύνσεων. Η πρώτη θα αφορά στην επέκταση των υπαρχουσών συμβάσεων, όπου υπάρχουν και η δεύτερη την υπογραφή συμβάσεων παραχώρησης.
Ειδικότερα, στα λιμάνια προωθείται η στρατηγική εταιρική αναδιάρθρωση του λιμενικού συστήματος των δώδεκα οργανισμών λιμένος, που είναι ανώνυμες εταιρείες, καθώς και η σύναψη συμβάσεων παραχώρησης. Στόχος είναι οι στρατηγικές συνεργασίες και η εισαγωγή λιμανιών στο Χρηματιστήριο. Ενδιαφέρον υπάρχει ήδη για τα λιμάνια της Θεσσαλονίκης από αραβικές εταιρείες, κυρίως του Κατάρ, αλλά και από τους Κινέζους της Cosco.
Η αξιοποίηση των 40 περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας, στα οποία το ελληνικό Δημόσιο ελέγχει το 100%, θα γίνει χωρίς να υπάρχει οποιαδήποτε εταιρική δομή. Το σχέδιο προβλέπει ότι για τα αεροδρόμια αυτά θα προχωρήσουν συμβάσεις παραχώρησης των δικαιωμάτων διαχείρισης τους επιμέρους ή ομάδων αεροδρομίων, ενώ υπάρχει και η πρόβλεψη για εισαγωγή στη χρηματιστηριακή αγορά.
Στο κείμενο του προϋπολογισμού προβλέπεται σταδιακή διαχειριστική αυτονόμηση των περιφερειακών αεροδρομίων από την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας και η δημιουργία εταιρικών δομών, οι οποίες θα δίνουν τη δυνατότητα σύναψης συμβάσεων παραχώρησης κατά τα πρότυπα του ΔΑΑ.
Ωστόσο, σημειώνεται ότι ενώ η εγκατάσταση των διαδικασιών αξιοποίησης των αεροδρομίων της χώρας θα πραγματοποιηθεί στο πρώτο εξάμηνο του 1001, η ωρίμανση των επενδυτικών σχεδίων και η πραγματοποίηση υπεραξιών για το Δημόσιο θα λαμβάνει χώρα με αυξανόμενο ρυθμό τα επόμενα χρόνια.
Το ενδιαφέρον ξένων επενδυτών για τα αεροδρόμια είναι αυξημένο. Ειδικά για τα αεροδρόμια της Θεσσαλονίκης, όπως και για την κατασκευή και εκμετάλλευση του νέου αεροδρομίου του Ηρακλείου ενδιαφέρονται οι Κινέζοι. Για το δεύτερο project ανοικτό είναι και το ενδιαφέρον μεγάλων ελληνικών ομίλων, με πρώτο τον όμιλο Μπόμπολα, σε κοινοπραξίες με ξένους πανίσχυρους οίκους.
Η αξιοποίηση ακινήτων. Το σχέδιο θα εγκριθεί από τη Διυπουργική Επιτροπή την ερχόμενη εβδομάδα και θα προβλέπει τη συμμετοχή επτά μεγάλων ελληνικών τραπεζών, που θα λειτουργήσουν ως σύμβουλοι real estate. Οι τράπεζες Εθνική, Alpha, Eurobank, ATE, Emporiki Bank, Marfin και Πειραιώς θα έχουν πρόσβαση στα κρατικά χαρτοφυλάκια και σε πρώτη φάση θα ξεχωρίσουν ποια ακίνητα είναι «καθαρά» και δεν αντιμετωπίζουν κανένα νομικό πρόβλημα. Οι τράπεζες θα πρέπει να παρουσιάσουν ένα πακέτο ακινήτων μέχρι τον Ιούνιο και ένα δεύτερο στο τέλος του 2011, που θα υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα και θα συνεργαστούν με εξειδικευμένες τράπεζες του εξωτερικού, ώστε να αναζητήσουν επενδυτές, μέσω αυτής της οδού.
Στο υπουργείο Οικονομικών εργάζονται πυρετωδώς για την κατάρτιση του σχετικού προγράμματος, που θα περιλαμβάνει τις ταυτόχρονες δράσεις στα δύο σκέλη του, από φέτος και μέχρι και το 2015, αλλά θα είναι αναλυτικό μόνο για το τρέχον έτος
Οι πολιτικές και κοινωνικές παράμετροι
Η κυβέρνηση γνωρίζει ότι το τεράστιο πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων θα έχει ισχυρή πολιτική αντίδραση και θα συναντήσει τη λυσσώδη αντίδραση των συνδικάτων των οργανισμών και επιχειρήσεων, που στην συντριπτική πλειοψηφία τους είναι «πράσινα».
Από πολιτικής πλευράς, η κυβέρνηση μπορεί να υπολογίζει στη στήριξη μόνον του ΛΑ.Ο.Σ. και της ΔΗΣΥ της κ. Μπακογιάννη. Υπάρχει βεβαίως και η καταρχήν θετική διάθεση της Ν.Δ., με τους αστερίσκους της, η πρόταση της οποίας θα κατατεθεί αργότερα, αλλά στο Μαξίμου και την Καραγεώργη Σερβίας είναι αρκετά καχύποπτοι για τις πραγματικές προθέσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης «να βάλει πλάτη» στο πρόγραμμα. Θεωρούν, ότι θα προτιμήσει την εύκολη οδό της θεωρητικής μη διαφωνίας, αλλά της στην πράξη υπονόμευσης του προγράμματος. Γι’ αυτό και ο κ. Παπανδρέου φλερτάρει έντονα με το ενδεχόμενο να περιλάβει σε ένα πακέτο την ευρωπαϊκή συμφωνία για την κρίση χρέους και το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και να ζητήσει την υπερψήφισή τους με αυξημένη πλειοψηφία από τη Βουλή, όπως ζητεί και η κ. Μπακογιάννη. Η επιλογή αυτή όμως έχει τα μεγάλα ρίσκα της, καθώς ενδέχεται να οδηγήσει σε εκλογές.
Από την άλλη, στην κυβέρνηση θεωρούν βέβαιη τη συστράτευση των «γαλάζιων» με τους «πράσινους» συνδικαλιστές και όλων μαζί με τα κόμματα της αριστερή αντιπολίτευσης, σε μέτωπο κατά των αποκρατικοποιήσεων της ζωτικής σημασίας οργανισμών. Εδώ η απόφαση είναι σύγκρουση μέχρις εσχάτων. Ο φόβος της κυβέρνησης ωστόσο είναι διάχυτος, καθώς θεωρείται δεδομένη, πέραν των απεργιακών κινητοποιήσεων, η εκτράχυνση των αντιδράσεων με ανορθόδοξες πρακτικές, όπως το κατέβασμα των ρελέδων από την ΓΕΝΟΠ – ΔΕΗ, ο αποκλεισμός των διυλιστηρίων και της τροφοδοσίας της αγοράς από τους εργαζόμενους στα ΕΛΠΕ κ.ο.κ.
Η μόνη διέξοδος από την κυβέρνηση είναι η ανάδειξη της υπονόμευσης του εθνικού σχεδίου διάσωσης από τις συνδικαλιστικές ηγεσίες και η παράλληλη απαξίωσή τους, ενώ υπογείως, όπου αυτό είναι εφικτό, θα κινηθούν εσωτερικές διαδικασίες «σωφρονισμού» των αντιδρώντων. Στο πλαίσιο αυτό, προάγγελος θεωρείται η αλλαγή «πράσινης» ηγεσίας στο συνδικάτο των εργαζομένων στην ΕΘΕΛ, αλλά και η διαρροή στοιχείων για σκανδαλώδη εύνοια της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ, με δάνεια εκατομμυρίων ευρώ από τη διοίκηση της εταιρείας, η οποία έγινε με κυβερνητική εντολή και στόχο τη δημόσια έκθεση των αρχισυνδικαλιστών της ομοσπονδίας.
